Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

1919 - Jules Bordet - 🇧🇪🦠Hệ miễn dịch và bổ thể kháng thể

Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1919 được trao cho Jules Bordet người Bỉ 🇧🇪, vì những đóng góp nền tảng cho lĩnh vực miễn dịch học, đặc biệt là:

🏅 “Vì những khám phá liên quan đến miễn dịch học, đặc biệt là vai trò của hệ bổ thể trong phản ứng kháng thể.”


🧠 Tổng quan thành tựu của Jules Bordet

1. 🔬 Phát hiện về hệ bổ thể ("complement")

  • Hệ bổ thể là một tập hợp các protein trong huyết thanh có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và hỗ trợ kháng thể trong hệ miễn dịch.

  • Jules Bordet chứng minh rằng:

    • Kháng thể (antibodies) một mình không đủ để tiêu diệt vi khuẩn.

    • Cần có một yếu tố khác trong huyết thanh, không đặc hiệu, gọi là “alexin” (sau này gọi là bổ thể - complement), giúp tiêu diệt vi khuẩn khi được hoạt hóa bởi kháng thể.

🧪 Tóm lại: Kháng thể nhận diện vi khuẩn, còn bổ thể là "vũ khí" giết vi khuẩn.


2. 🧫 Phản ứng tiêu huyết (hemolysis) và ứng dụng chẩn đoán

  • Bordet phát triển các kỹ thuật tiêu hồng cầu qua trung gian miễn dịch để nghiên cứu:

    • Sự liên kết giữa kháng nguyên – kháng thể.

    • Cơ chế lây truyền bệnh truyền nhiễm.

  • Điều này mở đường cho:

    • Các xét nghiệm huyết thanh học.

    • Các kỹ thuật miễn dịch học chẩn đoán hiện đại.


3. 🦠 Nghiên cứu bệnh truyền nhiễm: Ho gà (pertussis)

  • Cùng với Octave Gengou, ông phân lập và mô tả vi khuẩn gây bệnh ho gà – sau này được gọi là Bordetella pertussis.

  • Đóng vai trò then chốt trong việc phát triển vaccine phòng bệnh.


🔍 Ảnh hưởng lâu dài

Cơ sở cho miễn dịch học hiện đại: Các lý thuyết và thực nghiệm của Bordet là nền móng cho lý thuyết phức hợp kháng nguyên–kháng thể, hệ thống bổ thể, và miễn dịch huyết thanh.

Tiền đề cho các xét nghiệm huyết thanh học, chẩn đoán giang mai (Wassermann test), bệnh tự miễn, bệnh truyền nhiễm…


📚 Tóm tắt ngắn gọn

Nội dung Chi tiết
👤 Nhà khoa học Jules Jean Baptiste Vincent Bordet (1870–1961)
🇧🇪 Quốc tịch Bỉ
🏆 Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học, năm 1919
🔬 Thành tựu chính Phát hiện vai trò của bổ thể trong hệ miễn dịch
🧫 Ứng dụng Miễn dịch học, xét nghiệm huyết thanh, chẩn đoán bệnh truyền nhiễm
🦠 Vi khuẩn được đặt tên Bordetella pertussis (vi khuẩn gây ho gà)


 🤖 by AI

Nhận xét