Giải nobel 1958 George Beadle, Edward Tatum & Joshua Lederberg 🇺🇸 🇺🇸 🇺🇸 🧬 01 gene - 01 enzyme & tái tổ hợp vi khuẩn

Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1958 dành cho George Wells Beadle , Edward Lawrie Tatum và Joshua Lederberg 🏆 Giải Nobel Y học 1958 👨‍🔬 George W. Beadle (1903–1989) & 👨‍🔬 Edward L. Tatum (1909–1975) Công trình: Khám phá nguyên lý “một gene – một enzyme” 02 ông đã dùng nấm mốc Neurospora crassa làm mô hình thí nghiệm. Bằng cách gây đột biến bằng tia X và quan sát sự thiếu hụt các enzyme cần thiết để tổng hợp chất dinh dưỡng, họ chứng minh rằng: 👉 Mỗi gene kiểm soát sự hình thành một enzyme đặc hiệu. Đây là bước ngoặt giúp thiết lập mối liên hệ trực tiếp giữa di truyền học (gene) và sinh hóa học (enzyme) . Khái niệm này về sau được điều chỉnh thành: Một gene → một polypeptide (do enzyme có thể gồm nhiều chuỗi polypeptide). Mở đường cho sinh học phân tử hiện đại , giải thích cách DNA → RNA → Protein (Nguyên lý trung tâm – Central Dogma). 👨‍🔬 Joshua Lederberg (1925–2008) Công trình: Khám phá tái tổ hợp di truyền ở vi khuẩn Tr...

⚠️Nhai lưỡi

 "Nhai lưỡi" là 01 hành vi thường xảy ra vô thức hoặc theo thói quen, trong đó người ta cắn, siết, hoặc mút phần lưỡi của mình

Hành vi này có thể là tạm thời (do stress, lo âu) hoặc kéo dài, trở thành rối loạn nhai lưỡi mãn tính.


🔍 Nguyên nhân phổ biến của nhai lưỡi:

🚩 Nguyên nhân 📋 Mô tả
1️⃣ Căng thẳng & lo âu Khi bị stress, nhiều người có xu hướng cắn môi, nhai móng tay hoặc nhai lưỡi để xả căng thẳng.
2️⃣ Rối loạn thần kinh Một số rối loạn như tự kỷ, ADHD, loạn thần có thể đi kèm hành vi nhai lưỡi.
3️⃣ Tật ở răng hoặc khớp cắn Sai lệch khớp cắn hoặc mọc răng khôn gây lưỡi dễ bị cắn vào khi ăn hoặc vô thức nhai lưỡi.
4️⃣ Thói quen từ nhỏ Một số trẻ hình thành thói quen mút hoặc cắn lưỡi và kéo dài đến tuổi trưởng thành.
5️⃣ Do thuốc hoặc chất kích thích Một số thuốc thần kinh hoặc chất như ma túy đá (methamphetamine) có thể gây nghiến răng, nhai lưỡi.

🧠 Tác hại của việc nhai lưỡi kéo dài:

  • 🔴 Lở loét lưỡi, gây đau rát, nhiễm trùng

  • ⚠️ Biến dạng mô mềm, làm dày mép lưỡi (gai lưỡi bị chai sần)

  • 💥 Tăng nguy cơ viêm niêm mạc miệng, hôi miệng

  • 🧨 Có thể ảnh hưởng đến phát âm hoặc ăn uống

  • 📉 Về lâu dài có thể hình thành thói quen OCD hoặc rối loạn vận động miệng


🩺 Cách điều trị & kiểm soát:

✅ Biện pháp 📌 Mô tả
🧘‍♂️ Giảm stress Thiền, yoga, hít thở sâu giúp làm dịu thần kinh, giảm hành vi vô thức.
🦷 Thăm khám nha khoa Sửa khớp cắn, chỉnh hình răng, dùng máng chống cắn nếu cần.
💬 Tâm lý trị liệu Liệu pháp hành vi (CBT) có thể giúp người bệnh nhận thức & thay đổi hành vi nhai lưỡi.
💊 Thuốc (nếu cần) Trong trường hợp do rối loạn thần kinh, bác sĩ có thể kê thuốc điều trị phù hợp.
👶 Ở trẻ nhỏ Có thể sử dụng đồ chơi ngậm (teething toys) thay thế để giảm nhai lưỡi.

💡 Lưu ý đặc biệt:

  • Nếu có vết loét không lành sau hơn 2 tuần => nên đi khám để loại trừ nguy cơ ung thư khoang miệng.

  • Không nên tự ý dùng thuốc gây tê hoặc sát trùng mạnh lên lưỡi khi chưa có chỉ định y tế.


🧠 Tự quan sát bản thân để phát hiện hành vi nhai lưỡi là bước đầu tiên trong việc điều chỉnh nó.
Nếu kéo dài hoặc gây đau, hãy đi khám chuyên khoa răng – hàm – mặt hoặc tâm thần kinh để được đánh giá chính xác.


🌟 Bạn cũng có thể kết hợp mẹo nhỏ: Dán sticker hoặc đánh dấu gợi nhắc “Đừng cắn lưỡi” ở nơi dễ thấy như gương, bàn làm việc.


🎨 [ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️

Nhận xét