Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

⚠️Nhai lưỡi

 "Nhai lưỡi" là 01 hành vi thường xảy ra vô thức hoặc theo thói quen, trong đó người ta cắn, siết, hoặc mút phần lưỡi của mình

Hành vi này có thể là tạm thời (do stress, lo âu) hoặc kéo dài, trở thành rối loạn nhai lưỡi mãn tính.


🔍 Nguyên nhân phổ biến của nhai lưỡi:

🚩 Nguyên nhân 📋 Mô tả
1️⃣ Căng thẳng & lo âu Khi bị stress, nhiều người có xu hướng cắn môi, nhai móng tay hoặc nhai lưỡi để xả căng thẳng.
2️⃣ Rối loạn thần kinh Một số rối loạn như tự kỷ, ADHD, loạn thần có thể đi kèm hành vi nhai lưỡi.
3️⃣ Tật ở răng hoặc khớp cắn Sai lệch khớp cắn hoặc mọc răng khôn gây lưỡi dễ bị cắn vào khi ăn hoặc vô thức nhai lưỡi.
4️⃣ Thói quen từ nhỏ Một số trẻ hình thành thói quen mút hoặc cắn lưỡi và kéo dài đến tuổi trưởng thành.
5️⃣ Do thuốc hoặc chất kích thích Một số thuốc thần kinh hoặc chất như ma túy đá (methamphetamine) có thể gây nghiến răng, nhai lưỡi.

🧠 Tác hại của việc nhai lưỡi kéo dài:

  • 🔴 Lở loét lưỡi, gây đau rát, nhiễm trùng

  • ⚠️ Biến dạng mô mềm, làm dày mép lưỡi (gai lưỡi bị chai sần)

  • 💥 Tăng nguy cơ viêm niêm mạc miệng, hôi miệng

  • 🧨 Có thể ảnh hưởng đến phát âm hoặc ăn uống

  • 📉 Về lâu dài có thể hình thành thói quen OCD hoặc rối loạn vận động miệng


🩺 Cách điều trị & kiểm soát:

✅ Biện pháp 📌 Mô tả
🧘‍♂️ Giảm stress Thiền, yoga, hít thở sâu giúp làm dịu thần kinh, giảm hành vi vô thức.
🦷 Thăm khám nha khoa Sửa khớp cắn, chỉnh hình răng, dùng máng chống cắn nếu cần.
💬 Tâm lý trị liệu Liệu pháp hành vi (CBT) có thể giúp người bệnh nhận thức & thay đổi hành vi nhai lưỡi.
💊 Thuốc (nếu cần) Trong trường hợp do rối loạn thần kinh, bác sĩ có thể kê thuốc điều trị phù hợp.
👶 Ở trẻ nhỏ Có thể sử dụng đồ chơi ngậm (teething toys) thay thế để giảm nhai lưỡi.

💡 Lưu ý đặc biệt:

  • Nếu có vết loét không lành sau hơn 2 tuần => nên đi khám để loại trừ nguy cơ ung thư khoang miệng.

  • Không nên tự ý dùng thuốc gây tê hoặc sát trùng mạnh lên lưỡi khi chưa có chỉ định y tế.


🧠 Tự quan sát bản thân để phát hiện hành vi nhai lưỡi là bước đầu tiên trong việc điều chỉnh nó.
Nếu kéo dài hoặc gây đau, hãy đi khám chuyên khoa răng – hàm – mặt hoặc tâm thần kinh để được đánh giá chính xác.


🌟 Bạn cũng có thể kết hợp mẹo nhỏ: Dán sticker hoặc đánh dấu gợi nhắc “Đừng cắn lưỡi” ở nơi dễ thấy như gương, bàn làm việc.


🎨 [ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️

Nhận xét