Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

😔Ngủ ít vs Ngủ nhiều🧠

📊 So sánh tác hại của ngủ quá ít và ngủ quá nhiều

🔢 🩻 Nhóm bệnh 😴 Ngủ ít (<6h/ngày) 💤 Ngủ nhiều (>9h/ngày)
1️⃣ ❤️ Bệnh tim mạch Tăng huyết áp, viêm mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ Ít vận động, giảm trao đổi chất, tăng nguy cơ đột quỵ
2️⃣ 🩸 Đái tháo đường type 2 Rối loạn glucose, giảm nhạy insulin Tăng đề kháng insulin
3️⃣ ⚖️ Béo phì Tăng thèm ăn (ghrelin ↑, leptin ↓) Giảm tiêu hao năng lượng, tăng mỡ
4️⃣ 🧠 Suy giảm trí nhớ Giảm “dọn rác” amyloid beta Ít kích thích nhận thức
5️⃣ 🦠 Suy giảm miễn dịch Giảm sản xuất cytokine miễn dịch Rối loạn hormone miễn dịch
6️⃣ 😔 Rối loạn tâm trạng Lo âu, trầm cảm Trầm cảm, giảm động lực
7️⃣ 📉 Giảm hiệu suất làm việc Giảm tập trung, xử lý chậm Mệt mỏi, giảm hoạt động
8️⃣ 🦴 Vấn đề xương khớp Loãng xương do giảm hormone GH Đau lưng, thoái hóa đĩa đệm
9️⃣ 🌿 Nội tiết & sinh sản Mất cân bằng hormone sinh dục Suy giảm hormone, rối loạn kinh nguyệt
🔟 🩺 Nguy cơ tử vong sớm Tăng nguy cơ tim mạch, chuyển hóa Liên quan tử vong sớm 20–30%

📌 Kết luận y khoa:

  • Ngủ ít → kích hoạt stress sinh lý, tăng phản ứng viêm & rối loạn chuyển hóa.

  • Ngủ nhiều → thường do bệnh tiềm ẩn, kèm ít vận động, giảm trao đổi chất.

  • Ngủ đủ (7–8h/ngày) với giờ ngủ-thức ổn định là lý tưởng cho đa số người trưởng thành.


Biểu đồ dạng trục cân bằng để cho thấy mức độ nguy hiểm của từng nhóm bệnh theo 2 thái cực ngủ ít / ngủ nhiều, nhìn sẽ trực quan hơn rất nhiều.


Made by AI – Health Optimized

Nhận xét