🏅Giải nobel 1963 John Eccles, Alan Hodgkin & Andrew Huxley 🇦🇺 🇬🇧 🇬🇧 🧠 Cơ chế điện sinh học của thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học 1963 👨‍🔬 Nhà khoa học đoạt giải : John Eccles 🇦🇺 – nhà thần kinh học người Úc. Alan Hodgkin 🇬🇧 – nhà sinh lý học người Anh. Andrew Huxley 🇬🇧 – nhà sinh lý học & nhà toán học người Anh. 🧠 Công trình nghiên cứu : Cơ chế điện sinh học của thần kinh 03 nhà khoa học được vinh danh vì đã làm sáng tỏ cách xung thần kinh (nerve impulse) được hình thành và truyền đi trong hệ thần kinh, nhờ vào: 📉 Nghiên cứu điện thế màng (membrane potential) : Phát hiện sự thay đổi điện thế trên màng tế bào thần kinh khi truyền tín hiệu. ⚡ Điện thế hoạt động (action potential) : Giải thích cơ chế khởi phát và lan truyền tín hiệu điện dọc theo sợi trục (axon). 🧪 Ion Na⁺ và K⁺ : Chỉ ra vai trò của kênh ion Natri và Kali trong việc tạo ra dòng điện sinh học. 📊 Mô hình Hodgkin–Huxley (1952) : Xây dựng mô hình toán học mô tả quá trình lan truyền điện thế hoạt động – đến nay vẫn là nền tảng trong thần kinh học và sinh học tính toán. ...

🧠 Phẫu thuật sọ não theo Sushruta

Danh y Sushruta, sống vào khoảng thế kỷ 6 TCN tại Ấn Độ cổ đại, được xem là cha đẻ của phẫu thuật

01 trong những đóng góp y học đáng chú ý nhất của ông là việc mô tả chi tiết các kỹ thuật phẫu thuật sọ não (craniotomy) – 01 lĩnh vực cực kỳ phức tạp và được xem là tiên tiến đối với thời đại đó.


🧠 Phẫu thuật sọ não theo Sushruta – Khái quát

Trong Sushruta Samhita, bộ y thư kinh điển về phẫu thuật cổ đại, Sushruta đã mô tả các kỹ thuật liên quan đến:

🏷️ Chủ đề 🔍 Mô tả
Trepanation (Kriya for skull trauma) Thủ thuật khoan lỗ trên hộp sọ (craniotomy) để giảm áp lực nội sọ do chấn thương, máu tụ hay nhiễm trùng.
Phẫu thuật điều trị chấn thương sọ Mở hộp sọ để lấy mảnh xương gãy, hút máu tụ hoặc giảm áp lực cho não.
Cầm máu và khâu mô mềm sọ não Dùng thảo dược và kỹ thuật khâu để xử lý tổn thương mô não và tránh nhiễm trùng.
Sử dụng dao phẫu thuật chuyên biệt (Shastra) Các dụng cụ như "Trepan" cổ đại – hình thức thô sơ của khoan sọ – đã được mô tả và minh họa.

🛠️ Dụng cụ & Kỹ thuật

Sushruta đã phân loại và mô tả hơn 120 dụng cụ phẫu thuật, trong đó 01 số được dùng đặc biệt cho phẫu thuật sọ:

  • 🔩 Trépana yantra: Dụng cụ để mở hộp sọ.

  • 🔪 Vrihimukha Shastra: Dao sắc dùng rạch mô mềm sọ.

  • 🔧 Karapatra: Dụng cụ gỡ mảnh xương gãy.

  • 🧵 Sutura sutra: Chỉ khâu tự nhiên chiết xuất từ cây hoặc gân động vật.

Ông nhấn mạnh quy trình vô khuẩn sơ khai, như đun sôi dụng cụ bằng lửa, rửa vết thương bằng thuốc sắc thảo dược như tinh dầu neem, nghệ, hoặc mật ong.


📜 Nguyên lý & Triết lý

Sushruta thực hành y học theo nguyên lý Ayurveda, tin rằng:

  • Mọi tổn thương sọ ảnh hưởng đến dòng chảy năng lượng (Prana).

  • Điều trị không chỉ là vật lý, mà còn tâm – khí – thần.

  • Việc mở sọ chỉ áp dụng trong trường hợp cấp tính như tụ máu, chèn ép thần kinh, động kinh chấn thương...


🧪 Kỹ năng chuẩn bị & huấn luyện

Sushruta yêu cầu học trò của mình luyện tập phẫu thuật trên xác động vật, củ quả (như bí đỏ để mô phỏng sọ), da dê, hoặc tử thi để thành thạo trước khi thực hành trên người.


🧬 Tầm ảnh hưởng lịch sử

Nhiều học giả phương Tây đã bất ngờ khi phát hiện những kỹ thuật Sushruta mô tả đồng thời hoặc sớm hơn so với y học Hy Lạp cổ đại. Các kỹ thuật của ông có điểm tương đồng với phương pháp trepanation ở Ai Cập, Peru và sau này ở châu Âu thời Trung cổ.


📚 Tài liệu tham khảo chính:

  • Sushruta Samhita – Bản thảo cổ bằng tiếng Sanskrit.

  • “The Legacy of Sushruta” – Indian Journal of Surgery (2014).

  • Dẫn chứng khảo cổ học: sọ người có dấu vết khoan lỗ sọ lành xương, cho thấy bệnh nhân sống sót sau phẫu thuật.


🧠 Kết luận

Phẫu thuật sọ não dưới thời Sushruta là minh chứng sống động cho trình độ y học vượt thời đại của Ấn Độ cổ. Những đóng góp của ông đã đặt nền móng cho nhiều kỹ thuật phẫu thuật hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực thần kinh và ngoại khoa.


🌟 Sushruta không chỉ là 01 thầy thuốc, mà còn là người đi tiên phong trong khoa học phẫu thuật, có tầm ảnh hưởng xuyên suốt hơn 2500 năm lịch sử y học nhân loại.


🎓 “He who knows surgery, knows medicine.” – Sushruta

🧠💫 [ Made by AI ] – Braincrafted with Historical Precision 🕉️

Nhận xét