Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

1911 - Allvar Gullstrand - 🇸🇪 - 👁️ Quang học mắt và cấu trúc giác mạc

Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1911 được trao cho Allvar Gullstrand 🇸🇪, một nhà nhãn khoa học người Thụy Điển, vì những đóng góp xuất sắc của ông trong việc nghiên cứu về khúc xạ ánh sáng trong mắt người – đặc biệt là các nghiên cứu về quang học của mắt và cấu trúc của giác mạc 👁️.


🧠 Chi tiết công trình của Allvar Gullstrand (1862–1930):

🔬 1. Bối cảnh nghiên cứu:

Vào cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, khoa học nhãn khoa vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, đặc biệt là hiểu biết về cách mắt khúc xạ ánh sáng để tạo ảnh rõ ràng lên võng mạc. Gullstrand sử dụng các kiến thức về vật lý quang học để nâng cao hiểu biết về các thành phần quang học của mắt.


🧪 2. Các đóng góp nổi bật:

🌀 a. Hệ quang học phức tạp của mắt người:

  • Ông phát triển mô hình toán học mô tả hệ thống quang học đa lớp của mắt: giác mạc, thuỷ dịch, thể thuỷ tinh và dịch kính.

  • Tính đến ảnh hưởng của độ congchỉ số khúc xạ ở từng bề mặt.

🧠 b. Mô hình “Mắt Gullstrand” (Gullstrand schematic eye):

  • Là một mô hình lý thuyết cực kỳ chính xác, cải tiến so với mô hình đơn giản trước đó (mắt Helmholtz).

  • Vẫn được sử dụng rộng rãi đến ngày nay trong nghiên cứu nhãn khoa và thiết kế dụng cụ quang học như kính áp tròng, kính hiển vi…

👁️ c. Khám phá về cấu trúc và chức năng của giác mạc:

  • Phân tích quang học giác mạc như một bề mặt cầu hai mặt – ảnh hưởng đến độ hội tụ ánh sáng.

  • Mô tả rõ vai trò của giác mạc trong tạo ảnh sắc nét và các tật khúc xạ như viễn thị, cận thị và loạn thị.


⚙️ 3. Ứng dụng thực tiễn:

  • Góp phần tạo tiền đề cho sự phát triển của:

    • 👓 Kính mắt và kính áp tròng hiện đại

    • 🧑‍⚕️ Phẫu thuật khúc xạ (LASIK…)

    • 📊 Thiết bị đo khúc xạ (autorefractor)

    • 🧬 Hiểu sâu hơn về các tật khúc xạ bẩm sinh


🏅 Lý do được trao giải Nobel:

"For his work on the dioptrics of the eye" — Vì các công trình về quang học khúc xạ của mắt.


🧑‍🔬 Một số điều thú vị về Allvar Gullstrand:

  • Ông vừa là bác sĩ nhãn khoa, vừa là nhà vật lý toán học.

  • Sau khi nhận Nobel, ông trở thành thành viên của Ủy ban Nobel Y học trong nhiều năm.

  • Ông từng từ chối cho Albert Einstein nhận Nobel cho thuyết tương đối, vì cho rằng thuyết đó chưa có bằng chứng thực nghiệm vững chắc vào thời điểm đó (dẫn đến việc Einstein chỉ được trao Nobel năm 1921 cho hiệu ứng quang điện, không phải thuyết tương đối).



[ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️
x1

Nhận xét