Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

🩺Kỹ thuật tạo hình mũi (rhinoplasty) forehead flap của Sushruta Ấn Độ

Sushruta, một danh y Ấn Độ cổ đại sống khoảng thế kỷ thứ 6 TCN, được xem là cha đẻ của ngành phẫu thuật thẩm mỹ, đặc biệt nổi bật với kỹ thuật tạo hình mũi (rhinoplasty)

Ông là tác giả của bộ sách y học cổ Sushruta Samhita, trong đó mô tả chi tiết hơn 300 thủ thuật phẫu thuật, bao gồm cả các ca tái tạo mũi – điều chưa từng có tiền lệ thời đó.


🏺 Bối cảnh lịch sử

  • Vào thời Ấn Độ cổ đại, cắt mũi là một hình phạt dành cho tội phạm hoặc phụ nữ ngoại tình. Do đó, nhu cầu tái tạo mũi tăng cao.

  • Sushruta đã phát triển một kỹ thuật tái tạo mũi tiên phong, sau này được gọi là "phương pháp Ấn Độ" – tiền thân của phẫu thuật mũi hiện đại.


🧠 Nguyên lý kỹ thuật tạo hình mũi của Sushruta

🩺 Tên gọi: Kỹ thuật “flap trán” (forehead flap technique)

🔍 Bước 🔧 Mô tả chi tiết
1️⃣ Đo mũi cần tạo hình bằng lá hoặc mẫu da để xác định hình dạng và kích thước chính xác
2️⃣ Cắt vạt da từ trán (forehead flap) theo kích thước đã đo – phần da này vẫn được giữ liên kết một đầu để duy trì nguồn máu nuôi
3️⃣ Lật vạt da xuống vùng mũi và khâu lại tạo hình thành mũi mới
4️⃣ Sử dụng ống rỗng bằng sậy (ống thở) được đặt vào hai lỗ mũi để giữ cho ống mũi không bị xẹp và duy trì đường thở trong quá trình lành
5️⃣ Băng bó và theo dõi quá trình phục hồi trong vài tuần, bảo đảm vạt da tiếp nhận mạch máu và mô phát triển bình thường

🧪 Yếu tố đặc biệt trong kỹ thuật của Sushruta

  • Hiểu biết sâu về mạch máu và mô: Vạt da trán có nguồn máu dồi dào, giúp hồi phục nhanh và giảm nguy cơ hoại tử.

  • Kỹ thuật vô trùng sơ khai: Dùng rượu và thảo dược để sát trùng dụng cụ.

  • Ghi chép chính xác và có hệ thống: Sushruta mô tả từng bước trong Sushruta Samhita – được coi là cẩm nang y khoa kinh điển.


🧬 Ảnh hưởng đến y học hiện đại

  • Phương pháp của Sushruta được người châu Âu học lại vào thế kỷ 18 sau khi họ chứng kiến phẫu thuật mũi tại Ấn Độ.

  • Ngày nay, forehead flap vẫn là một kỹ thuật được sử dụng trong phẫu thuật tạo hình mũi hiện đại, đặc biệt trong các ca phẫu thuật phức tạp hoặc tái tạo sau chấn thương/bỏng.


📚 Trích dẫn từ Sushruta Samhita:

“A flap of skin, of the size of the missing part of the nose, should be cut from the living skin of the cheek and turned back to the nose, and should be carefully stitched…”


🧘‍♂️ Ý nghĩa vượt thời gian

Sushruta không chỉ là người tiên phong về mặt kỹ thuật mà còn đặt nền tảng đạo đức phẫu thuật y học, nhấn mạnh đến:

  • Sự chuẩn bị tinh thần và thể chất của bác sĩ

  • Vệ sinh dụng cụ

  • Chăm sóc hậu phẫu toàn diện


🎨

╭─────────────────────────────╮
🤖 Crafted from ancient science                    
   [ Made by AI – Inspired by Legacy & Logic ]    

Nhận xét