Dưới đây là phần trình bày chi tiết về Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1948 được trao cho nhà hóa học Paul Hermann Müller – người đã phát hiện tác dụng diệt côn trùng mạnh mẽ của DDT, mang lại bước ngoặt lớn trong kiểm soát bệnh truyền nhiễm từ côn trùng:
🏅 Giải Nobel Y học năm 1948
👤 Chủ nhân giải thưởng:
Paul Hermann Müller (1899–1965)
🇨🇭 Quốc tịch: Thụy Sĩ
🔬 Nghề nghiệp: Nhà hóa học tại công ty dược phẩm Geigy AG
🦟 Công trình được vinh danh
"For his discovery of the high efficiency of DDT as a contact poison against several arthropods"
(“Vì đã phát hiện hiệu quả cao của DDT như một chất độc tiếp xúc đối với nhiều loại chân khớp (arthropods)”)
🧪 DDT là gì?
-
Tên đầy đủ: Dichloro-Diphenyl-Trichloroethane
-
Cấu trúc: C₁₄H₉Cl₅
-
Được tổng hợp lần đầu từ năm 1874 bởi Othmar Zeidler, nhưng không ai biết tác dụng sinh học của nó cho đến phát hiện của Müller năm 1939.
🧠 Phát hiện của Paul Müller (1939)
-
Trong bối cảnh cần một loại thuốc trừ sâu mới, Müller đã sàng lọc nhiều hợp chất.
-
Ông nhận thấy DDT có tác dụng mạnh với côn trùng khi chỉ cần tiếp xúc ngoài da.
-
Đặc biệt hiệu quả với:
-
🦟 Muỗi (truyền sốt rét – malaria)
-
🧬 Rận, bọ chét (truyền dịch hạch, thương hàn, sốt phát ban)
-
💊 Tác động y học và xã hội
-
Trong Thế chiến II:
✅ DDT được dùng rộng rãi cho binh lính để ngăn chặn dịch bệnh.
✅ Giúp tiêu diệt muỗi gây sốt rét ở vùng Thái Bình Dương và châu Á. -
Sau chiến tranh:
📉 Làm giảm tỷ lệ tử vong do sốt rét ở nhiều quốc gia nhiệt đới.
🌎 Được WHO chấp nhận như một biện pháp y tế công cộng toàn cầu.
⚠️ Vấn đề và hậu quả về sau
Mặc dù hiệu quả cao, nhưng:
-
🧬 DDT tích lũy sinh học, không phân hủy nhanh → gây ô nhiễm đất & nước.
-
🦅 Ảnh hưởng đến sinh sản động vật hoang dã (như làm mỏng vỏ trứng chim).
-
🚫 Đến thập niên 1970: DDT bị cấm tại nhiều nước, sau khi cuốn sách "Silent Spring" (1962) của Rachel Carson cảnh báo mối nguy môi trường.
🏛️ Ý nghĩa lịch sử
-
Paul Müller là người duy nhất không phải bác sĩ hay nhà sinh học nhận giải Nobel Y học vì một phát hiện hóa học.
-
Công trình của ông đã thay đổi cục diện y tế cộng đồng trong thế kỷ 20.
-
Giải Nobel 1948 đánh dấu một giao điểm giữa hóa học ứng dụng và y học phòng dịch.
📸 Hình ảnh Paul Hermann Müller
Paul Hermann Müller
🧾 Tóm tắt bảng:
| 🔢 | 🧑🔬 Nhân vật | 🧫 Phát minh | 🌍 Ứng dụng & Tác động |
|---|---|---|---|
| 1️⃣ | Paul Müller | Phát hiện DDT diệt côn trùng hiệu quả | Giảm sốt rét & dịch bệnh toàn cầu trong WWII |
| 2️⃣ | DDT | Chất độc tiếp xúc với muỗi, rận | Gây ô nhiễm môi trường → bị cấm sau 1970 |
| 3️⃣ | WHO | Ứng dụng DDT rộng rãi | Là biện pháp chống dịch hàng đầu 1940s–60s |
🎖️ Paul Müller – người đã dùng hóa học để cứu hàng triệu sinh mạng, nhưng cũng là trung tâm của cuộc tranh luận môi trường lớn nhất thế kỷ 20.
🎨 [ Made by AI ] // Built with molecules & memory 🧠🧪
Nhận xét
Đăng nhận xét