1920 - Schack August Krogh - 🇩🇰🫁Cơ chế điều chỉnh mao mạch trong cơ

vào

Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1920 được trao cho nhà sinh lý học người Đan Mạch Schack August Krogh 🇩🇰 với công trình nghiên cứu về:

"Cơ chế điều chỉnh mao mạch trong cơ vân"
(“for his discovery of the capillary motor regulating mechanism”) 🫁

 


🔬 Nội dung nghiên cứu đoạt giải

August Krogh đã phát hiện ra cách hệ thống mao mạch điều chỉnh lưu lượng máu đến các cơ bắp tùy theo nhu cầu hoạt động. Đây là một phát hiện mang tính nền tảng cho sinh lý học tuần hoàn.

🧠 Chi tiết phát hiện quan trọng

  1. Hệ mao mạch không hoạt động đồng thời:

    • Trước Krogh, người ta cho rằng máu chảy qua tất cả các mao mạch của cơ liên tục.

    • Krogh chứng minh rằng chỉ một phần mao mạch mở ra tại một thời điểm, và số mao mạch hoạt động có thể thay đổi tùy theo nhu cầu trao đổi chất.

  2. Điều chỉnh dựa trên nhu cầu:

    • Khi cơ bắp hoạt động mạnh, nhiều mao mạch được mở ra để tăng cường cung cấp oxy và dưỡng chất.

    • Khi nghỉ ngơi, nhiều mao mạch đóng lại để tiết kiệm năng lượng.

  3. Khái niệm “máy điều khiển mao mạch” (capillary motor):

    • Krogh mô tả rằng các cơ trơn quanh mao mạch nhỏ có thể co giãn, điều chỉnh lưu lượng máu.

    • Đây là cơ chế tự điều hòa vi tuần hoàn (microcirculation) theo nhu cầu của mô.

📽️ Phương pháp nghiên cứu nổi bật

  • Krogh sử dụng kính hiển vi và kỹ thuật theo dõi trực tiếp mao mạch ở động vật nhỏ (như chuột lang).

  • Ông phát triển thiết bị đo oxy tiêu thụ và quan sát dòng máu trong các cơ vân khi nghỉ và khi hoạt động.

🩺 Ý nghĩa y học và ứng dụng

  • Cơ chế điều chỉnh mao mạch là cơ sở cho các nghiên cứu về bệnh tim mạch, huyết áp, thiếu máu cơ tim, và tuần hoàn mô.

  • Phát hiện này cũng ảnh hưởng đến ngành sinh lý học vận động, hồi sức cấp cứu, và gây mê hồi sức.

👨‍🔬 Về August Krogh

  • Sinh: 15/11/1874 – Mất: 13/9/1949

  • Giáo sư tại Đại học Copenhagen.

  • Cùng vợ là Marie Krogh (bác sĩ và nhà nghiên cứu), ông còn nghiên cứu sâu về chuyển hóa và hô hấp tế bào.


Danh sách các thực phẩm hỗ trợ làm sạch và bảo vệ hệ mạch máu, giúp giảm xơ vữa, tăng đàn hồi và lưu thông máu tốt hơn 🫀🧼:

🥦 Top thực phẩm làm sạch mạch máu

🥗 STT Thực phẩm Tác dụng chính Ghi chú
1️⃣ Tỏi 🧄 Giảm cholesterol, ngăn mảng bám, chống viêm Dùng tỏi sống hoặc ngâm mật ong
2️⃣ Cá béo (cá hồi, cá thu) 🐟 Giàu Omega-3, giảm triglyceride, tăng HDL Nên ăn 2–3 bữa/tuần
3️⃣ Bơ 🥑 Cung cấp chất béo tốt, hạ LDL, chống oxy hóa Dùng thay bơ động vật
4️⃣ Dầu oliu nguyên chất 🫒 Làm sạch mạch, chống viêm, bảo vệ nội mạc mạch máu Dùng trong salad, không chiên
5️⃣ Rau cải xanh 🥬 (cải xoăn, bông cải) Giàu chất xơ, chống oxy hóa, hỗ trợ gan thải độc Nấu chín nhẹ hoặc hấp
6️⃣ Củ nghệ 🌕 Curcumin kháng viêm, ngăn mảng bám Dùng với tiêu đen để tăng hấp thu
7️⃣ Trái cây họ cam chanh 🍊 Giàu vitamin C, flavonoid giúp tăng độ đàn hồi mạch Nước ép tươi hoặc ăn cả múi
8️⃣ Quả mọng (việt quất, mâm xôi) 🫐 Chống gốc tự do, giảm huyết áp Ăn tươi hoặc sinh tố
9️⃣ Yến mạch 🌾 Giàu beta-glucan giúp giảm LDL Dùng buổi sáng với sữa hạt
🔟 Trà xanh 🍵 Chống oxy hóa mạnh, giảm cholesterol Uống 1–2 ly/ngày, không quá đặc

🧠 Gợi ý thói quen đi kèm

  • Uống đủ nước 💧 (~2 lít/ngày)

  • Tăng vận động: đi bộ, bơi, yoga 🚶‍♂️🏊‍♀️

  • Tránh thực phẩm chiên, mỡ động vật, đường tinh luyện ❌🍟🍰

  • Giảm stress, ngủ đủ giấc 💤🧘‍♂️

Dưới đây là kế hoạch ăn uống 7 ngày giúp làm sạch mạch máu – được xây dựng theo nguyên tắc:

✅ Giàu chất xơ, Omega-3, chất chống oxy hóa
✅ Hạn chế mỡ động vật, đường tinh luyện, muối
✅ Dùng nguyên liệu tự nhiên, dễ chế biến

🗓️ Kế hoạch Ăn Uống 7 Ngày Làm Sạch Mạch Máu 🫀🍽️

🟩 Ngày 1

  • Sáng: Yến mạch + sữa hạt + việt quất 🫐

  • Trưa: Cá hồi áp chảo + rau luộc + cơm gạo lứt 🐟

  • Tối: Canh cải xanh nấu tôm + đậu phụ sốt nấm + bưởi 🍊

  • Snack: 10 hạt óc chó + trà xanh ☕

🟩 Ngày 2

  • Sáng: Bánh mì nguyên cám + bơ nghiền + trứng luộc 🥑

  • Trưa: Ức gà luộc + salad cải kale trộn dầu oliu + ngũ cốc mix 🥗

  • Tối: Cháo yến mạch nấm hương + cam 🍊

  • Snack: Sữa chua Hy Lạp không đường + mật ong

🟩 Ngày 3

  • Sáng: Smoothie trái cây (chuối, cải bó xôi, hạt chia) 🍌🥬

  • Trưa: Cá thu kho nghệ + đậu que luộc + cơm gạo lứt 🐟

  • Tối: Canh củ dền + trứng hấp rau củ

  • Snack: 1 lát dứa + 1 ly trà thảo mộc 🍍

🟩 Ngày 4

  • Sáng: Cháo yến mạch + hạt lanh + táo cắt lát 🍎

  • Trưa: Bò nạc xào bông cải + đậu hũ + cơm lứt

  • Tối: Súp bí đỏ + bánh mì nguyên cám nhỏ

  • Snack: 10 hạt hạnh nhân + 1 quả kiwi

🟩 Ngày 5

  • Sáng: Trứng ốp la + bánh mì nguyên cám + nước cam tươi 🍳

  • Trưa: Cá nục hấp gừng + rau muống luộc + cơm lứt

  • Tối: Salad đậu xanh, cà chua, dầu oliu + soup miso

  • Snack: Trái cây tươi (đu đủ, dưa lưới)

🟩 Ngày 6

  • Sáng: Sinh tố bơ + chuối + hạt chia 🥑

  • Trưa: Gà áp chảo lá chanh + rau củ hấp + gạo lứt

  • Tối: Canh bí xanh nấu tôm + đậu phụ hấp gừng

  • Snack: 1 nắm hạt mix + trà atiso

🟩 Ngày 7

  • Sáng: Sữa hạt + bánh yến mạch + trái cây tươi

  • Trưa: Cá basa hấp sả + rau xào dầu oliu + cơm lứt

  • Tối: Miến rau củ + canh nấm rong biển

  • Snack: Việt quất tươi + trà xanh

💡 Gợi ý thêm:

  • Dùng dầu oliu nguyên chất thay dầu ăn thường

  • Ưu tiên hấp, luộc, áp chảo không dầu

  • Hạn chế nêm muối – thay bằng gừng, tiêu, rau thơm

[ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️

Location: 230/2 Hai Bà Trưng, Phường Tân Định, Quận 1, Hồ Chí Minh, Việt Nam

Nhận xét

Đăng nhận xét