Dưới đây là phần trình bày chi tiết về Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1947 trao cho Carl Cori, Gerty Cori (Hoa Kỳ) và Bernardo Houssay (Argentina) vì công trình nghiên cứu cơ chế chuyển hóa glycogen – 01 mốc son vĩ đại trong sinh học và y học hiện đại:
 |
| Carl Ferdinand Cori 🇺🇸 |
 |
| Gerty Theresa Cori 🇺🇸 |
 |
| Bernardo Alberto Houssay 🇦🇷 |
🏅 Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học – 1947
🎓 Chủ đề: Cơ chế kiểm soát và chuyển hóa glycogen
👨🔬👩🔬 Nhà khoa học đoạt giải:
-
Gerty Theresa Cori 🇺🇸 (vợ ông, cũng là người phụ nữ đầu tiên đoạt Nobel Y học)
🔍 Glycogen là gì?
Glycogen là 01 loại carbohydrate dự trữ trong cơ thể người và động vật, đặc biệt ở gan và cơ, và là nguồn năng lượng quan trọng khi cần thiết.
🧪 Những đóng góp cụ thể của từng người:
👩🔬 Carl & Gerty Cori (Mỹ)
👉 Được trao giải chung cho công trình khám phá chu trình Cori – 01 quá trình quan trọng trong chuyển hóa năng lượng giữa gan và cơ.
🔁 Chu trình Cori (Cori Cycle)
-
Khi cơ bắp hoạt động mạnh (thiếu oxy), glucose bị phân giải thành acid lactic.
-
Acid lactic theo máu trở về gan, được chuyển hóa ngược thành glucose, và trở lại cơ để sử dụng.
-
Chu trình này tái sử dụng năng lượng và giảm tích tụ acid lactic, giúp duy trì hoạt động cơ bền bỉ.
🔬 Họ cũng xác định được enzyme phosphorylase đóng vai trò trung tâm trong phân giải glycogen, và làm sáng tỏ dần các bước hóa sinh trong quá trình này.
👨🔬 Bernardo Houssay (Argentina)
👉 Được trao giải riêng vì chứng minh tuyến yên (pituitary gland) ảnh hưởng trực tiếp đến chuyển hóa glucose.
🔍 Phát hiện chính:
-
Khi cắt bỏ tuyến yên ở chó, ông nhận thấy sự thay đổi trong chuyển hóa carbohydrate, cho thấy vai trò điều tiết của hormone tuyến yên đối với đường huyết và chuyển hóa glycogen.
-
Mở đường cho hiểu biết sâu hơn về tương tác hormone – chuyển hóa, đặt nền tảng cho nghiên cứu bệnh tiểu đường và rối loạn nội tiết.
💥 Tầm ảnh hưởng của nghiên cứu
✅ Là nền tảng cho:
-
Hiểu biết về bệnh tiểu đường (diabetes mellitus)
-
Phát triển thuốc kiểm soát đường huyết
-
Ứng dụng trong thể thao, phục hồi cơ
-
Nghiên cứu về rối loạn chuyển hóa bẩm sinh
🎯 Ý nghĩa khoa học
🧩 Công trình này là mảnh ghép quan trọng để hoàn thiện bức tranh chuyển hóa glucose – 01 trong những hệ thống năng lượng sống còn của cơ thể. Đồng thời, đây là lần hiếm hoi 01 cặp vợ chồng cùng nhận giải Nobel cho nghiên cứu chung.
🖼️ Hình minh họa chu trình Cori đơn giản
[Cơ bắp] — (glycolysis) → Acid Lactic → [Máu] → [Gan]
→ Acid lactic → Glucose → [Máu] → [Cơ bắp]
✨ [ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️
📍 Tuyến yên nằm ở đâu?
Tuyến yên (pituitary gland) là 01 tuyến nội tiết nhỏ nhưng rất quan trọng, nằm ở vị trí:
🧠 Vị trí giải phẫu
-
Vị trí chính xác:
Ở đáy não, ngay phía sau sống mũi, bên dưới vùng não dưới đồi (hypothalamus). -
Tuyến yên nằm trong 01 hốc xương nhỏ gọi là "hố yên" (sella turcica) thuộc xương bướm (sphenoid bone).
-
Được bao bọc và bảo vệ kỹ lưỡng trong hộp sọ.
🧭 Hình dung trực quan
Nếu tưởng tượng đầu người theo các lớp ngang:
[Trán] → [Mũi] → [Hốc mắt] → [Sàn sọ]
↓
🧠 Tuyến yên
🔍 Chức năng
Mặc dù nhỏ cỡ hạt đậu (khoảng 0.5–1 cm), tuyến yên được gọi là "tuyến chủ" vì nó:
-
Kiểm soát nhiều tuyến nội tiết khác (tuyến giáp, thượng thận, buồng trứng/tinh hoàn)
-
Tiết các hormone như:
-
GH (hormone tăng trưởng)
-
TSH (kích thích tuyến giáp)
-
ACTH (kích thích vỏ thượng thận)
-
FSH/LH (điều hòa sinh sản)
-
ADH, Oxytocin (do thu nhận từ vùng dưới đồi)
-
🧠 Hình ảnh tham khảo:
Não trước (Frontal lobe)
↓
┌─────────────────┐
│ Não dưới đồi │
└────────┬────────┘
↓
🧠 Tuyến yên
↓
Xương bướm (Sella)
🧠 Tuyến yên tuy nhỏ bé nhưng là trung tâm điều phối của gần như toàn bộ hệ thống nội tiết trong cơ thể.
✨ 🤖 Made by AI • Precision meets Physiology
Nhận xét
Đăng nhận xét