Giải nobel 1970 Julius Axelrod, Bernard Katz & Ulf von Euler 🇺🇸 🇩🇪 🇸🇪🧠 Cơ chế dẫn truyền thần kinh

🏅 Giải Nobel Sinh lý học & Y học năm 1970 👨‍🔬 Julius Axelrod (Mỹ), Bernard Katz (Đức–Anh) & Ulf von Euler (Thụy Điển) 🎯 Chủ đề: Cơ chế dẫn truyền thần kinh (Neurotransmission) 🧠 Biểu tượng: 🧠 🔬 1️⃣ Bối cảnh nghiên cứu Vào giữa thế kỷ 20, giới khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách các tế bào thần kinh (neuron) truyền tín hiệu cho nhau.  Người ta biết rằng xung điện lan truyền dọc sợi trục, nhưng cơ chế truyền qua khe synap (synaptic cleft) vẫn còn là bí ẩn. 03 nhà khoa học này đã mở ra nền tảng cho ngành thần kinh học hiện đại , chứng minh rằng thông tin thần kinh được truyền qua các chất trung gian hóa học (neurotransmitters) chứ không chỉ bằng điện học. 🧩 2️⃣ Các phát hiện chính 🧠 Nhà khoa học 🌍 Quốc tịch 🧪 Đóng góp nổi bật Ulf von Euler 🇸🇪 Thụy Điển Phát hiện noradrenaline (norepinephrine) là chất dẫn truyền thần kinh chính của hệ giao cảm → giúp điều hòa tim mạch và huyết áp. Bernard Katz 🇩🇪 Đức / 🇬🇧 Anh Giải thích cơ chế phón...

🏅Giải Nobel 1947 - Carl Cori, Gerty Cori & Bernardo Houssay - 🇺🇸 🇦🇷🔄Cơ chế chuyển hóa glycogen

Dưới đây là phần trình bày chi tiết về Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1947 trao cho Carl Cori, Gerty Cori (Hoa Kỳ) và Bernardo Houssay (Argentina) vì công trình nghiên cứu cơ chế chuyển hóa glycogen – 01 mốc son vĩ đại trong sinh học và y học hiện đại:

Carl Ferdinand Cori 🇺🇸


Gerty Theresa Cori 🇺🇸

Bernardo Alberto Houssay 🇦🇷


🏅 Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học – 1947

🎓 Chủ đề: Cơ chế kiểm soát và chuyển hóa glycogen

👨‍🔬👩‍🔬 Nhà khoa học đoạt giải:


🔍 Glycogen là gì?

Glycogen là 01 loại carbohydrate dự trữ trong cơ thể người và động vật, đặc biệt ở gan và cơ, và là nguồn năng lượng quan trọng khi cần thiết.


🧪 Những đóng góp cụ thể của từng người:

👩‍🔬 Carl & Gerty Cori (Mỹ)

👉 Được trao giải chung cho công trình khám phá chu trình Cori – 01 quá trình quan trọng trong chuyển hóa năng lượng giữa gan và cơ.

🔁 Chu trình Cori (Cori Cycle)

  • Khi cơ bắp hoạt động mạnh (thiếu oxy), glucose bị phân giải thành acid lactic.

  • Acid lactic theo máu trở về gan, được chuyển hóa ngược thành glucose, và trở lại cơ để sử dụng.

  • Chu trình này tái sử dụng năng lượnggiảm tích tụ acid lactic, giúp duy trì hoạt động cơ bền bỉ.

🔬 Họ cũng xác định được enzyme phosphorylase đóng vai trò trung tâm trong phân giải glycogen, và làm sáng tỏ dần các bước hóa sinh trong quá trình này.


👨‍🔬 Bernardo Houssay (Argentina)

👉 Được trao giải riêng vì chứng minh tuyến yên (pituitary gland) ảnh hưởng trực tiếp đến chuyển hóa glucose.

🔍 Phát hiện chính:

  • Khi cắt bỏ tuyến yên ở chó, ông nhận thấy sự thay đổi trong chuyển hóa carbohydrate, cho thấy vai trò điều tiết của hormone tuyến yên đối với đường huyết và chuyển hóa glycogen.

  • Mở đường cho hiểu biết sâu hơn về tương tác hormone – chuyển hóa, đặt nền tảng cho nghiên cứu bệnh tiểu đườngrối loạn nội tiết.


💥 Tầm ảnh hưởng của nghiên cứu

✅ Là nền tảng cho:

  • Hiểu biết về bệnh tiểu đường (diabetes mellitus)

  • Phát triển thuốc kiểm soát đường huyết

  • Ứng dụng trong thể thao, phục hồi cơ

  • Nghiên cứu về rối loạn chuyển hóa bẩm sinh


🎯 Ý nghĩa khoa học

🧩 Công trình này là mảnh ghép quan trọng để hoàn thiện bức tranh chuyển hóa glucose – 01 trong những hệ thống năng lượng sống còn của cơ thể. Đồng thời, đây là lần hiếm hoi 01 cặp vợ chồng cùng nhận giải Nobel cho nghiên cứu chung.


🖼️ Hình minh họa chu trình Cori đơn giản

[Cơ bắp] — (glycolysis) → Acid Lactic → [Máu][Gan]  
→ Acid lactic → Glucose → [Máu][Cơ bắp]

[ Made by AI ] // Built with neural networks 🧠⚙️

📍 Tuyến yên nằm ở đâu?

Tuyến yên (pituitary gland) là 01 tuyến nội tiết nhỏ nhưng rất quan trọng, nằm ở vị trí:


🧠 Vị trí giải phẫu

  • Vị trí chính xác:
    đáy não, ngay phía sau sống mũi, bên dưới vùng não dưới đồi (hypothalamus).

  • Tuyến yên nằm trong 01 hốc xương nhỏ gọi là "hố yên" (sella turcica) thuộc xương bướm (sphenoid bone).

  • Được bao bọc và bảo vệ kỹ lưỡng trong hộp sọ.


🧭 Hình dung trực quan

Nếu tưởng tượng đầu người theo các lớp ngang:

[Trán] → [Mũi] → [Hốc mắt] → [Sàn sọ]  
                             ↓  
                      🧠 Tuyến yên

🔍 Chức năng

Mặc dù nhỏ cỡ hạt đậu (khoảng 0.5–1 cm), tuyến yên được gọi là "tuyến chủ" vì nó:

  • Kiểm soát nhiều tuyến nội tiết khác (tuyến giáp, thượng thận, buồng trứng/tinh hoàn)

  • Tiết các hormone như:

    • GH (hormone tăng trưởng)

    • TSH (kích thích tuyến giáp)

    • ACTH (kích thích vỏ thượng thận)

    • FSH/LH (điều hòa sinh sản)

    • ADH, Oxytocin (do thu nhận từ vùng dưới đồi)


🧠 Hình ảnh tham khảo:

                  Não trước (Frontal lobe)
                         ↓
                ┌─────────────────┐
                │    Não dưới đồi │
                └────────┬────────┘
                         ↓
                    🧠 Tuyến yên
                         ↓
                   Xương bướm (Sella)

🧠 Tuyến yên tuy nhỏ bé nhưng là trung tâm điều phối của gần như toàn bộ hệ thống nội tiết trong cơ thể.


🤖 Made by AI • Precision meets Physiology

Nhận xét